یازده الک به قطر 8 اینچ وهشت الک به قطر 12 اینچ دستگاه شیکرالک توسط گیره نگهدارنده ای به هم متصل می شوند. سرعت الک کردن در این دستگاه با حرکت غربالی متناوب در دو طرفه چپ و راست افزایش یافته و از انباشته شدن سنگدانهها در هر سمت الک جلوگیری می شود. شیکر الک دارای تایمر یک ساعته بوده و رنگ بدنه آن الکتروستاتیک است.
چگونگی استفاده از شیکر الک آزمایشگاهی:
مجموعه الکها با سوراخ بزرگتررا در بالا و الکها با سوراخ ریزتررا در پایین روی هم قرار می دهیم. پس از مرتب کردن الک ها به ترتیب از درشت به ریز تایمر زمان دستگاه شیکر الک را تنظیم کرده و آن را روشن می کنیم. یک سینی زیر ریزترین الک می گذاریم تا ریزترین دانه ها که از الک آخر عبور میکنند درون آن سینی بریزند. در الک را روی بالاترین الک گذاشته تا از پاشیدن مواد به بیرون جلوگیری شود.
انواع حرکت شیکر الک آزمایشگاهی:
عامل اصلی حرکت دستگاه شیکر الک از طریق چند روش صورت می گیرد.
شیکر یا سرند مصالح به روش پرتابی : یک حرکت رفت و برگشت به سمت بالا و پایین در این روش بر روی الکها صورت میگیرد. با این عمل دانهها به سمت بالا پرتاب شده و در دانههای نمونهٔ روی الک آشفتگی ایجاد می شود و دانه های ریزتر از سوراخ های الک عبور کرده هنگامی که به سمت الک فرود می آیند. دانه های درشت تر روی آن باقی مانده و در حرکت بعدی الک دوباره به بالا پرتاب میشوند. امروزه یک وسیلهٔ رانش الکترومغناطیسی در لرزانندههای الک کار گذاشته شدهاست که به یک سامانهٔ جرم و فنر وصل شده و این سامانه نوسانهای لازم را به الک وارد میکند. دامنه و مدت لرزش الک به صورت پیوسته قابل کنترل بوده و به طوررقمی انتخاب شده است. این گونه نتیجهٔ آزمایش الک دقیق و قابل بازتولید درمی آید. این یک روش رایج برای انجام آزمایش الک با ایجاد حرکاتی در هر سه بعد و بازدهی جداسازی بالا است. با این روش می توان با کمترین زمان ممکن طیف بزرگی از ذرات با اندازه تقریبی بیست میکرومتر تا چهل میلی متر را آنالیز کرد. کار با دستگاههایی که از این روش استفاده میکنند راحت و آسان بوده و همچنین نحوه نگهدای آن ها ساده تر است. به دلیل این که امکان گرفتگی سوراخ های الک هنگام عبور ذرات و در نتیجه کاهش بازدهی و کوچکتر شدن سطح الک وجود دارد، استفاده از این روش در برخی موارد محدودیت هایی خواهد داشت. کاربرد این روش در اندازه گیری توزیع اندازه ذرات مواد زیادی مانند خاک، ماسه ، کودهای شیمیایی ، سنگهای معدنی ، زغال سنگ ، دانههای نباتی ، مواد شیمیایی ، آرد ، قهوه ، پودرهای شستشو ، پودرهای فلزی ، کلینکر سیمان، پلاستیک و غیره است.
شیکر یا سرند مصالح به روش افقی :
لرزانندهٔ الک در الک کردن به روش افقی آن را در یک دایرهٔ افقی در صفحه جابجا میکند. با این عمل آشفتگی در دانههای نمونهٔ روی الک ایجاد شده و حرکات چرخشی ذرات را تحت تاثیر قرار می دهد و از سوراخها الک به صورت افقی عبور می کند. در حرکات افقی دانه ها کمتر در سوراخ های الک گیر کرده و منجر به بسته شدن سوراخ ها نمی شوند. به دلیل نوع حرکت این الک ها قطر بزرگتری نسبت به الک ها با روش قبلی دارند و در نتیجه نمونه های بیشتری را می توان توسط آن ها آنالیز و بررسی کرد. درصد خطا کمتر و در نتیجه اندازه گیری توزیع اندازه ذرات نمونه ها با دقت بیشتری انجام می شود، هرچه مقدار بیشتری از نمونه اولیه مورد آنالیز قرار بگیرد.
شیکر یا سرند مصالح به روش AIR JET: در نمونه ها با ذرات ریز در اندازه های حدود 50 میکرومتر و کوچکترنمیتوانند از سوراخ های الک به راحتی از طریق نیروی وزن خود عبور کنند. به دلیل نیروی چسبندگی به ذرات بزرگتر چسبیده و در الکهای بالایی همراه با آن ها باقی می مانند و ایجاد خطا در نتیجه نهایی آزمایش می کنند. در این موارد از روش Air-jet برای به دست آوردن نتایج بهتراستفاده میشود و برای جدا کردن ذرات ریز از ذرات بزرگتر و حرکت دادن آن ها به سمت الکهای پایین تر در آن جریانی از هوا دمیده می شود. در نهایت جریان هوای خروجی از دستگاه وارد سیلیکون و یا فیلتر می شود.
شیکر یا سرند مصالح به روش صوتی : در این روش دانهها به وسیله یک بلندگوی بزرگ در مجموعه ای از نوسانهای هوا با بسامد چند هزار هرتزعلاوه بر الک کردن مکانیکی نمونه قرار می گیرند. با قرار گرفتن مجموعه الکها در بالای یک بلندگو که با بسامد چند کیلو هرتزی در حال کار و عبور کردن ذرات از طریق یک حرکت نوسانی بالا به پایین از سوراخهای الک این کار انجام می شود. البته این حرکت ذرات علاوه بر حرکتی است که به وسیله لرزاننده مکانیکی به طور افقی به الکها وارد شده است. در این روش میتوان بدون نیاز به استفاده از جریان آب و به صورت خشک ذرات بسیار ریز تا اندازه ای حدود ۵ میکرومتر را مورد ارزیابی قرار داد و از روش تر و مشکلات احتمالی موجود در آن دوری کرد.
شیکر یا سرند مصالح به روش تر: روی نمونه های خشک بیشتر آزمایش الک انجام می شود، ولی آزمایش به صورت تردر برخی مواقع روی نمونه های خاص انجام می شود. مثلا روی نمونه های بسیار دانه ریز به صورت گرده ای یا ذرات کوچکتر از ۴۵ میکرومتر که چسبنده هستند. در صورت خشک الک شدن گرفتگی سوراخ های الک را به همراه دارند و ادامه کار را مختل می کنند. استفاده از این روش آنالیز ذرات تا اندازه بیست میکرومتر را امکان پذیر می کند، ولی استفاده از این روش در لزوم فیلتراسیون جریان مایع خروجی، جدا سازی ذرات ریز، در آخر خشک کردن و وزن کردن آن محدودیت هایی را ایجاد می کند.
نظرات کاربران