سیترات پتاسیم قلیاییكننده ادرار و ضد سنگهای ادراری اوراتی و سیستینی: سیترات پتاسیم در بدن به بیكربنات متابولیزه میشود و از طریق افزایش دفع یونهای آزاد بیكربنات، PH ادرار را، بدون بروز الكالوز سیستمیك، افزایش میدهد. افزایش PH ادرار موجب افزایش حلالیت سیستین در ادرار و یونیزهشدن اسیداوریك به اوراتهای محلولتر میشود. با قلیایی نگهداشتن PH ادرار سنگهای اوراتی ادرار ممكن است حل شوند.
ضد سنگهای ادراری كلسیمی: سیترات پتاسیم بعد از جذب و متابولیسم سبب ایجاد بار قلیایی، افزایش PH و سیترات ادرار، از طریق افزایش كلیرانس ادرار، بدون تغییر قابل ملاحظه سیترات غیرقابل فیلتراسیون سرم، میشود. از این روی، به نظر میرسد مصرف سیترات پتاسیم، بیش از آنكه بر میزان سیترات قابل فیلتراسیون اثر بگذرد، عمدتاً با تغییر دفع سیترات توسط كلیه، موجب افزایش مقدار سیترات ادرار میشود. افزایش PH و سیترات ادرار، از طریق افزایش تشكیل مجموعه كلسیم با آنیونهای مربوطه، فعالیت یون كلسیم را كاهش میدهد و در نتیجه، میزان اشباعشدگی اگزالات كلسیم كاهش مییابد. سیترات پتاسیم تبلور و تشكیل خود به خود هسته اگزالات و فسفات كلسیم را در ادرار بیماران مبتلا به سنگهای كلسیمی كلیه ناشی از كمكی سیترات ادرار را نیز مهار میكند. با این وجود، سیترات پتاسیم میزان اشباع شدگی فسفات كلسیم در ادرار را تغییر نمیدهد، زیرا افزایش یونیزهشدن فسفات وابسته به PH، موجب خنثیشدن اثر ناشی از افزایش میزان تشكیل مجموعه سیترات با كلسیم میشود. سنگهای فسفات كلسیم در ادرار قلیایی پایدارترند.
قلیاییكننده سیستمیك: این دارو موجب افزایش غلظت بیكربنات پلاسما، بافرهشدن یون هیدروژن اضافی و افزایش PH خون میشود و در نتیجه، تظاهرات بالینی اسیدوز را برطرف میسازد.
بافرخنثیكننده: این دارو با نشاندادن واكنش شیمیایی سبب خنثیشدن یا بافرهشدن اسیدكلریدریك موجود در معده میشود، ولی اثر مستقیم بر روی میزان ترشح اسید ندارد.